Etkinliğin Amacı

İlki 31 Ocak - 3 Şubat 2017 Hacettepe Üniversitesi’nde, ikincisi 01-03 Mart 2018 tarihleri arasında Mersin Üniversitesi’nde düzenlenen etkinliğe oldukça fazla sayıda başvuru yapılmıştır. Desteklenen kişi sayısının sınırlılığı nedeniyle diğer lisansüstü öğrencilerin bu talepleri ilk etkinlikte karşılanamamıştır.

Öte yandan, Tübitak tarafından desteklenen ve başarıyla tamamlanan 114E791 nolu ve “Türkçe için ‘Kendi Kendine Derlem’ Oluşturma Platformu” başlıklı projeyle Türkçe üzerine çalışan dil/dilbilim araştırmacıları için araştırmacıların araştırma sorularına bağlı olarak biçimlendirilebilen, araştırmacıya özel, esnek, kolay ulaşılabilir, veri tabanı destekli ve bu çerçevede araştırma sonuçlarının sağlıklı bir şekilde raporlanabildiği bir derlem platformu geliştirilmiştir.

Söz konusu Kendi Kendine Derlem Oluşturma Platformu’nun ana amacı belirtildiği üzere tüm dil/dilbilim alanında çalışan araştırmacıların kullanımına açık olacak bir derlem yazılım kümesi oluşturmak ve Türkçe üzerine yürütülen dil/dilbilim çalışmalarına yeni boyutlar kazandırmaktır.

Kendi Kendine Derlem Oluşturma Platformu (KKDP), 2007 yılından bu yana önerilen yaz okulunda ders verecek olan öğretim üyelerinin de aralarında bulunduğu başarıyla tamamlanan derlem tabanlı (corpus based) projelerde elde edilen bilgi birikimi ve uygulama pratiği KKDP’nin hayata geçirilmesinde itici bir güç olmuştur. (Projeler için bk. http://turkcederlem.mersin.edu.tr)

Söz konusu projeler önerilen yaz okulunda eğitim içeriği olarak da yöntem ve uygulama temelinde ayrıntılı olarak tanıtılacaktır.

Öte yandan yaz okulunun içeriği derlem dilbilimin temel kavramlarından başlanarak yapılmış çalışmalar ve kendi kendine derlem oluşturma platformunun deneyimlenmesi şeklinde aşamalı olarak planlanmıştır.

Giriş ve teorik dersler kapsamında “Doğal Dil İşlemenin Kuramsal Temelleri” ve “Derlem Dilbilim: Temel Kavramlar” konu başlıklarının adından “Doğal Dil İşleme Uygulamaları: Bugün ve Gelecek” konu başlıkları katılımcıların konuyla ilgili bilimsel temellerinin oluşturulmasına katkı sağlayacak biçimde programda yerini almıştır.

Bu aşamanın ardından “Derlem Oluşturma ve Özel Alan Derlemleri”, “Türk Dilbilim Çalışmalarında Yöntemsel Yaklaşımlar ve Derlem Dilbilim Uygulamaları” ve “ Dil Dokümantasyonu ve Derlem Kullanımı” başlıkları altında yaz okulunun içeriği katılımcılar açısından biraz daha somutlaştırılmış olacaktır.

Başka bir ders içerik kümesi olarak aşamalı bir bakış açısıyla “Standart Derlem Araçları”, “Öğrenici Derlemleri ve Dil Öğretimi” ile “Türkçe Üzerine Derlem Projeleri”, “Türkçenin Tarihsel Derlemi”, “Türkçede Neolojizm Yapılarının Otomatik Çıkarımı” gibi Türkçe üzerine yapılmış derlem tabanlı çalışmalar programda konunun somutlaştırılmasına önemli katkılar sağlayacaktır. Diğer taraftan derlemlerin belki de en sık kullanıldığı bir çalışma alan olan sözlük bilim çalışmaları çerçevesinde “Sözlükbilim, Elektronik Sözlükçülük ve Derlem Dilbilim” konu başlığı katılımcıların ilgisine sunulacaktır. Yine “Dilbilim ve Derlem Dilbilim Uygulamaları” genel konu başlığı dilbilim ve derlem dilbilim kesişme alanlarını tanıtmaya yöneliktir.

Tüm bu teorik ve uygulamaya dayalı temel bilgi kazandırma içeriğinin ardından “Türkçe için Kendi Kendine Derlem Oluşturma Platformu yazılım kümesi içerisinde bulunan Anlam Bilimi, Sözcük Bilim, Söz Dizimi Modülü, Biçim Bilim, Terim Bilim, Öğrenici Derlemi ve Genel Derlem Modülü’nün yanı sıra geliştirilen Sözlük Bilim Modülü atölye çalışmalarıyla katılımcılar tarafından deneyimlenecektir. Ayrıca Terim Bilim Modülü kullanılarak geliştirilen “Türkçe Sözlük Bilim Terimleri Üzerine Bir Derlem Araştırması Projesi” de içerikte yerini alacaktır.

Bu aşamadan önce ise “Standart Derlem Araçlarında Dil İşleme/İnceleme Uygulamaları” üzerine atölye çalışması gerçekleştirilecektir.

Böylece etkinliğin amacı olan derlem dilbilim üzerine temel becerileri edinmiş bir araştırmacı kitlesine ulaşılmış olunacaktır.